وحشت از معنامندی نشانهها؛
نرجس خدایی گفت: در مقایسه با انگلیسیها و فرانسویها، آلمانیها هم در تولید آثار پسامدرن تأخیر درخور تأملی داشتند هم در حوزهی فلسفه و نقد ادبی با تعلل در این جریان شرکت کردند. در دههی شصت و هفتاد، حرکات هنجارشکنانهی دیگری نظیر ادبیات پاپ یا شعر تجسمی در ادبیات آلمان تا حدی با مقاومت جریان اصلی روبهرو شده بود. اما پسامدرنیسم صرفاً جریان ادبی نبود. پیشکوستان پسامدرنها در حوزهی معماری کار میکردند و این جریان در حوزههای فرهنگی متفاوت از جامعهشناسی تا ادبیات حضور یافته بود و بهویژه در حوزهی برخی شاخههای فلسفهی آلمانی با انتقادهایی روبهرو شد.
کد خبر: ۳۷۳۸۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۸
باخ یا میکیموس؟
آدورنو از برجستهترین چهرههایی است که به مخالفت با فرهنگ عامهپسند مشهور شده است. او را استادْ دانشگاهی محافظهکار و متفرعن تصویر کردهاند که فقط باخ و موتزارت را موسیقیدان میداند و مردم را تحقیر میکند که به موسیقی شادِ پاپ و سریالهای عامهپسند علاقه دارند. اما اگر نگاهی به نوشتههای آدورنو بیندازیم، احتمالاً نظرمان عوض خواهد شد. آدورنو طرفدار فرهنگ نخبهگرا نیست، بلکه برعکس، دغدغۀ مردمی را دارد که صنعت فرهنگ آزادیشان را گرفته است.
کد خبر: ۳۳۶۶۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۸
در ایران
در ایران سخنگفتن از ارنست کاسیرر بدون نامبردن از استاد یدالله موقن دشوار است. وی با ترجمۀ برخی آثار مهم کاسیرر به فارسی و نیز نگارش کتابی دربارۀ او، نشان داد که مدرنیته و ارزشهای روشنگری- دموکراسی، حقوق بشر، آزادی، تکثرگرایی و غیره- تنها راه مقابله با دیکتاتوری است. کاسیرر این امکان روشنگری برای مقابله با دیکتاتوری را پیش از شروعِ جنگِ جهانیِ دوم گوشزد کرده بود، که غرقشدنِ روشنفکرانِ آلمانی در انواعِ ایدئولوژیهای چپ و راست و نسبتدادنِ تمامِ ضعفها و بدیهای جامعۀ مدرن به نظامِ سرمایهداری و، بدتر از آن، به مدرنیته سبب شد که چشم روشنفکران خیلی دیر بر این امکانِ بازدارنده گشوده شود.
کد خبر: ۳۲۸۳۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۹
مواجهه انتقادی با هابرماس؛
مواجهه انتقادی با تفسیر هابرماس از مدرنیته به مثابه پروژهای ناتمام» اثری است به قلم حسین مصباحیان عضو هیئت علمی دانشگاه تهران که به مواجهه انتقادی با تفسیر هابرماس از مدرنیته به عنوان پروژهای ناتمام پرداخته است.
کد خبر: ۲۸۰۸۶۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۲۰
جامعه بهعنوان کل کاذب؛
تئودور آدورنو با هر مقیاسی که حساب کنید، نابغهای عجیب و غریب بود. ذهنی بیبدیل که به همان اندازه که در فلسفه استاد بود، بر روانشناسی و جامعهشناسی و موسیقی نیز تسلط داشت. او که از چهرههای شاخص مکتب فرانکفورت است، در تمام سالهای فعالیتش علیه چیزهایی مبارزه میکرد که انسانها را در جامعۀ سرمایهداری به بند کشیده بود و در نهایت، امکان رهایی را در هنری میجست که توانسته باشد خود را از قید و بند سلطه آزاد کند.
کد خبر: ۲۴۹۵۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۲۱
محمدعلی مرادی :
مرادی، دانش آموخته فلسفه از دانشگاه برلین با بیان اینکه تحول علوم انسانی با جدی گرفتن نوشتار حاصل می شود، گفت: دانشگاه در برابر نوآوری مقاومت می کند و اساتید نگران اتوریته کاذب خود هستند.
کد خبر: ۲۳۴۱۵۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۳۰
نقشه (برداری) سرمایه؛
پنجشنبه گذشته نشست «بازنمایی سرمایه» در مؤسسه پرسش برگزار شد. در این نشست بارانه عمادیان با عنوان «فانتاسماگوریا: جهانوارونه سرمایه» و مراد فرهادپور با عنوان «نقشه(برداری) سرمایه» سخنرانی کردند.
کد خبر: ۱۵۶۴۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۲۵
گفتوگویی با انزو تراورسو؛
طی پانزده سال اخیر انزو تراورسو، مورخ ایتالیایی و استاد دانشگاه کرنل آمریکا، به یکی از تأثیرگذارترین روشنفکران انتقادی اروپا بدل شده است. کتابهای او همچون «خاستگاههای خشونت نازیسم»، «چهرههاي جديد فاشيسم»، «ماخولياي چپگرايانه: مارکسيسم، تاريخ و خاطره» به سرعت مخاطبان خود را پیدا میکند. یکی از این کتابها که کمتر شناخته شده «توتالیتاریسم: داستان یک درگیری» (2002) است و در آن به بحثها و مناقشات درباره این مفهوم از اوایل قرن بیستم تاکنون میپردازد.
کد خبر: ۱۲۵۰۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۱۰
پیشگامان جنبش دانشجویی؛
آدورنو در سالهای نخست دهه ۱۹۵۰ بالاخره به فرانکفورت بازگشت و در کسوت یک منتقد چپگرا «انستیتوی هنر» را بنیاد گذاشت و در همان دوران آثار نوشتاری وی به اوج شهرت خود رسید.
کد خبر: ۶۸۲۳۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۰۶